БӨДЕНЕШІ

by Qostanaı tańy · 10.01.2019

«Асың, асың, асыңа,

Бақыт қонсын басыңа!

Таң мезгілі болғанда,

Бөденедей жорғалап,

…Қыдыр келсін қасыңа!».

Бөденедей жорғалап… Атадан қалған ақ батада аты аталатын осы бір жорға құс туралы не білеміз? Дүкен сөресінен шұбар дақ қабықты кішкентай ғана жұмыртқа көрген боларсыз. Көлемі кәдімгі кептердің жұмыртқасындай. Бірақ бағасы тауық жұмыртқасынан қымбат. Бұл бөдененің жұмыртқасы. Бөдененің еті де, жұмыртқасы да қазаққа таңсық ас емес. Сондықтан көңіл аудара қоймаймыз. Ал Жапон елінде жылына 19 млрд-қа жуық бөдене жұмыртқасы өндіріледі екен. Әр жапон баласы күніне 2 жұмыртқадан жеп отырады. Islam.kz тілшісі Айнұр Қазмағамбетованың жазуынша, Ресей президенті Владимир Путин де оны күн сайын шикілей ішетін көрінеді. Шыңғыс ханның өзі жаралы жауынгерлеріне жұдырықтай ғана бөдененің жұмыртқасын ішкізіп, аяққа тұрғызған екен.

Жұдырықтай құстың жұмыртқасы мен етінің мың түрлі дертке дауа екенін жақсы білетін қазақтың бірі – Қостанай қаласының тұрғыны – Сақтаған Бақбасов. Ол «КСК»-дағы «Қарлығаш» балабақшасында ғимарат күтушісі болып жұмыс істейді. Балабақшаның бүкіл жиһазы мен есік-терезесінің бүтіндігі осы кісінің мойнында. Қалпы түзу қарапайым жігіт ағасының жұмыстан тыс уақыттағы ермегі – бөдене бағу. Сәкең бүгінде 400-ге жуық бөдене ұстап отыр.

– Бұл мен үшін табыс көзі емес. Хобби. Өзіме ұнайды. Осыдан төрт жыл бұрын теледидардан көріп, Ресейге барып, Қорған қаласынан 15 шақты балапанын сатып алдым. Оларға арнайы қора соқтым. Құс қораның едені көгілдір отынмен жылытылады. Ауа температурасы күні-түні бір қалыпта. Желдеткіш жұмыс істеп тұр. Онсыз болмайды. Бөденелерді 20 шақты тор үйшікке бөліп қойдым. Су автоматты түрде келіп тұр. Өздері үйреніп алған. Мынау шүмекті тұмсығымен шоқып су іше береді (Кәдімгі қолжуғыштың шүмегі сияқты екен. Бөдене тұмсығымен көтеріп қалса, су тамшылайды.) Алдарындағы жемсалғышты қолдан жасадым. Таңертең бір рет, кешке бір рет жем беремін. Бөдене күтімі көп уақыт алмайды. Бір құс тәулігіне бір жұмыртқа береді. Көрші-көлем, туыс-туғандарға беремін. Бөдененің еті де аса дәмді, әрі пайдалы. Асып, қуырып, шашлық жасап, қақтап жейміз. Жазда құс саны 1000-ға жуықтайды. Тапсырыс беріп, ет, жұмыртқа сатып алатындар көбейіп келеді. Сондықтан алдағы уақытта кәсіпкерлікті қолдау мекемелері арқылы шағын несие алып, бөдене шаруашылығын нығайту ойда бар, – дейді Сақтаған Бақбасов. Мақалын толығырақ газетіміздің алдағы санынан оқи аласыздар.