Көнеден бүгінге жеткен
Құмыраның, шыны ыдыстардың, қанық сырлы бояу жағылған кеселердің, ғимарат қасбеттерінің сынығын, қыштан жасалған су құбырының бір бөлігін, көріп тұрып, осы жәдігерлер сонау ХІ-ХІІ ғасырдан келіп жеткен деп айта алмас едіңіз. Жоғары деңгейдегі технологиямен жасалғаны соншалық, сыры кетсе де сыны кетпей, қазіргі заманның заттары, ыдыстары секілді. Бұл көне жәдігерлердің барлығын Қостанай облыстық тарихи-өлкетану музейінен көруге болады. Себебі Отырар мемлекеттік археологиялық қорық-музейінің «Фараб-Отырар өркениеті» атты көрмесі салтанатты түрде ашылды.
Бұл көрме 2017-2018 жылдарға арналған музей және музей-қорықтарын дамытуға арналған Жол картасын жүзеге асыру және «Астана ЭКСПО – 2017» Халықаралық көрмесінің аясында өткізіліп жатыр.
«Фараб-Отрар өркениеті» көрмесінде 136 музейлік жәдігер қойылған. Көрменің ең құнды жәдігерлеріне – алтынмен жалатылған кемер белдік, зергерлік бұйымдарға – сырға, жүзік, шолпылар, майшамдар, дастархан (б.з. 11-12 ғғ.), қытай фарфоры, темірден жасалған еңбек құралдары, күміс және мыс теңгелер, кірпіштер мен көркем кірпіштер жатады. Жануарлар бейнесіндегі бойтұмарлар, әсіресе қой, ит, жылқы мүсіндері бірегейлігімен ерекшеленеді.
-Тереңірек айта түссек, Отырар археологиялық мемлекеттік қорық-мұражайы 1979 жылы ғылыми-зерттеу, мәдени ағарту және археологиялық ескерткіштерді қорғау мекемесі ретінде құрылды. Сондықтан да қорық-музейдің негізгі мақсаты – Отырар өңіріндегі археологиялық, архитектуралық ескерткіштерді қору, ғылыми зерттеу және насихаттау мен мәдени ағартушылық жұмыстарымен айналысу. Көкше елінде болдық, Қызылорда, Қарағанды облыстарында болмақпыз. Қостанай облысымен әріптестік қызметті дамытсақ деген ойымыз бар.
Отырардың кейінгі даму кезеңіне ХVІІ ғасырға тән қыш бұйымдары жатады (азық-түлік сақтауға және су тасымалдауға арналған ыдыстар). Солардың бірі мына дастархан-табақты айтуға болады. Қыштан жасалған, жақсы сақталып отыр, тек көнелігі болмаса. Кең көлемде көрсетілген Отырар қыш ыдыстары материалының берік әрі түр-түсі жақсы сақталғандығымен таң қалдырады. Жәдігердің тамаша сақталғаны ғасырлар бойғы уақыт ізінің түспегенін байқатады.Соны айта кеткеніміз жөн. Сол секілді зергерлік бұйымдарға тоқталсақ дейміз, қай-қайсысы болмасын неше ғасыр өтсе де, өзінің болмысын жоғалтпаған,-деді Отырар мемлекеттік археологиялық қорық-музейінің бас қор сақтаушысы Ералы Шоқай.
«Фараб-Отырар өркениеті» көрмесі тамыз айының ортасына дейін жалғасады.
Гүлназым САҒИТОВА
