Қисық қалай үйленді?

"Қостанай қаласының аққудай аруымын. Жасым отыздың о жақ бұ жағында. Фигурам құлын мүшесі бұзылмаған қыздікіндей майысып тұр. Ажарымды еркектер Аймен теңейді. "Күлкіңнен күн үйіріледі" деген сөз әлі де қыр соңымнан қалар емес. Көзім ашық, көңілім ояу, ойым ұшқыр. Байсыз болсам да, баспанам бар.
Мінезімде мін жоқ. Ашық-жарқын, ақкөңілмін. Әзілдеспесем, ауырып қаламын. Бала десе, бауыр етім езіліп тұрады…".Қырыққа келгенше қатын ала алмай жүрген Қисықтың  "Жаршы" газетінде жарық көрген мына жарнаманы оқып отырып, жүрегі атша тулай жөнелді. "О, ғажап, өңім бе әлде түсім бе?" – деді ол өз-өзінен күбірлеп. Көзін  бір уқалап жіберіп, одан  әрі үңіле түсті.
"…Үй шаруасын үйіріп әкетемін. Бірдеңе  тігіп,  тоқымасам, тамақ батпайды. Әдебиет пен өнер дегенде, өліп кетуге әзірмін. Шахматпен, гимнастикамен айналысамын.
Ішпейтін, құспайтын, түшкірмейтін, пысқырмайтын, түтін жұтпайтын, сырын бұқпайтын, қиындыққа болмайтын, тұрмысқа терең бойлайтын, өңі тұрмақ түсінде де тек өзімді  ғана ойлайтын қырыққа дейінгі ер көңілді еркекпен көңіл қосқым келеді".
"О, айналып кетейін,– деді Қисық орнынан атып тұрып, – айналып кетейін, қатын емес, өзің бір  періште болдың ғой. Періште де, сірә, мұндай болмас. Күндіз-түні қиялымнан кетпейтін  көңілімнің гүлі, жанымның нұры сен  екенсің ғой. Бар екенсің ғой, жүр екенсің ғой.
Түу, осы уақытқа дейін қатын алып қоймағаным қандай жақсы болды, – деп міңгірледі ол орнына қайта отырып, – қатын алып қойғанда ғой, сенің алдыңда қарабет болып қалады екем. Қатын алып қоймағаным қандай жақсы болды".
Ол сол күні түні  бойы кірпік қақпады. Көз алдынан белі  тал шыбықтай майысқан Айдай ару  кетер емес.  "Өй, айналып кетейін, – деп қояды әлсін-әлсін еміреніп, – айналып кетейін".
Міне, күткен күн де жетті. Хат арқылы өзара кездесуге  келісілген  жерге жүрегі лүпілдеп алып-ұшып келеді. Скамейкада қара санын жарқыратып, жұп-жуан бір қара әйел отыр.
"Мына біреудің  де орын таппағандай жалпиып отыра қалғанын қарашы", – деп міңгір ете қалды бұл.  Ағаш саясында  әрі-бері күткенімен әйел кете қоймады.
"Қой, болмас", – деп бұл да скамейкаға қонжиды. Әлсін-әлсін сағатына қарап, тыпырши бастады. Бір көрікті әйел келе жатса, апыл-ғұпыл ұшып тұрады, өтіп кетсе, сылқ етіп отыра қалады.
– Әй, сен немене, бүйі шаққандай шыжбыңдап отырсың?, – деді бұған қасындағы  қара әйел. – Сен осы әлгі кездесейік деп маған өліп-өшіп хат жазған еркек емессің бе?
– Немене?! – деп шыр ете қалды бұл.
– О, құдай, мына саңырау менің болашақ байым болмаса жарар еді. Мен сорлыға әйтеуір есі  түзу еркек бұйырмайтын болды ғой. Әй, сен әлгі дәл осы скамейкада кездесейік деп маған көз жасыңды көлдетіп хат жазған  еркек емессің бе деймін, қу саңырау?! – деп ол енді айғай салды.
– Мен сізге хат жазғам жоқ, – деп бұл шыр-пыр болды.
– Әй, осы сенің атың кім еді?
– Қисық.
– Бәсе, қисық-мисық, саңырау-маңыраудан  құтылмайтын болдық қой. Мынау сенің хатың емес пе? – деп сөмкесінен  умаждалған  екі парақ қағазды  алдына  тастай салды.
– Иә, менікі, бірақ мен сізге хат жазғам жоқ.
– Ойбай-ау, мынаның есі де дұрыс емес екен ғой. Әй, сен егер маған хат жазбасаң, мынау маған қалай келді?
– Білмеймін. Мен хат жазған әйелдің фигурасы сіздікіндей емес, құлын мүшесі бұзылмаған қыздікіндей майысып тұруға тиіс болатын. Газетте солай жазған.
– Әдірем қал! Сонда қалай, сеніңше: "Мен быттиған қара қатын едім, салмағым пәленше келі" деп жазуым керек пе еді? Әлде мені аспаннан осы күйімде түсе қалды деп ойлайсың ба? Біз де бір кезде  тал шыбықтай майысқан  қыз болғанбыз. Буынымызды былқылдатып,  бөксемізді  бұлтылдатып жүргенде "Сарқыт, Сарқытжан" деп сендейлердің талайы аузын ашып қалатын.
– Маған бір  кездегі емес, талшыбықтай фигура қазір керек, – деді бұл міңгірлеп.
– О, байғұс, – деді Сарқыт мұны басынан бақайшағына дейін бір шолып өтіп, – бойың бір тұтам болып алып, сен де фигура таңдайсың ба, ей?! Мен сені нар тұлғалы, еңселі еркек пе десем, екіқабат қатын сияқты қарның қампиған қортық  әрі  қияли бірдеңе екенсің ғой. Саған керек екен деп, енді қайта қыз бола алмаймыз.
– Енді газетке өзіңіз солай  жазған жоқсыз ба?
– Ойбай-ау, енді бірдеңе жазу керек болған соң жаздық та. Саған керегі өзі газет пе,  жоқ әлде қатын ба?
– Ну, енді екеуі де керек қой. Бірақ менің қиялымдағы әйел…
– О, қияли! Құдайдың мен бейбаққа ендігі жолықтырмағаны  қияли еді. Қандай ғажап! Енді қатар жатып,  керемет қиял-         дарға берілетін  болдық қой. Ал шыныңды айтшы, осы уақытқа дейін қанша қатын жібердің?… – Айтпайсың ә. Жарайды. Ал мына жағына қалайсың? Сарқыт тамағын  шертіп қалды.
– Татпаймын.
– Немене, емделіп пе едің?
– Жоқ, ә.
– Өзіңнің жасың қаншада?
– Қырықта. 
– Алқаш болмасаң қырыққа дейін қатынсыз қалай жүрсің? Әлде басың істемей ме?
– Қиялымдағы қыз кездеспей жүр.
– Не дейт?! Қыз дейді! О, қияли байғұс! Сенің  әлі  қызда дәмең бар ма-ей?
–  Бар ғой. Бар болғанда маған "андай-мұндай" қыз емес, иісі танауыңмен бірге кеудеңді де жарып жіберетіндей жас иіс қыз керек. Әлгі қалай еді, қызғалдақтай құлпырған демейтін бе еді. Вот, сондай.
– Алда құдай-ай, мына қияли не дейді-ей! "Тазша қылды кесірді, аяқасты есірді" деген осы екен ғой. Сен әлі иіс таңдайсың ба-ей? Иістен садаға кеткір. Немене, менде иіс жоқ деп пе едің? Саған менің иісім жарамайма-ей? Немене, мен саған жас иіс емеспінбе-ей?  Сен байғұс жас қыз емес, менің иісімнен-ақ          есіңнен танып қаларсың. Өліп кетпесең жарайды. Нанбасаң тамағымнан иіскеп көрші.
– Құдай сақтасын!
– Немене?! Сен немене шошып кеттің-ей?
– Ну, енді талтүсте ұят емес пе дегенім ғой.
– Әй, осы сенің пәтерің бар ма?
– Жоқ.
– Машинең бар ма?
– Жоқ.
– Ақшаң бар ма?
– Жоқ.
– Сонда сенде не бар-ей? Жалпы өзіңде "бірдеңе" бар ма?
– Нені айтып тұрсыз?
– Ой, қайыршы, түкке түсінбейтін мылқау екен ғой, мынау. Әй, мәңкүс, сенің ғой түктен-түгің жоқ. Жасың болса қырықта, екіқабат қатындай қарның анау, мыржиған бойың мынау. Сонда осы сиқыңмен қызға қай бетіңмен қырындамақсың-ей. Байғұс-ау, саған қыз тұрмақ кемпір де тимейді ғой. Осыған басың қалай жетпейді? Темекіге қалайсың?
– Тартпаймын.
– Рас па?
– Рас.
– Арақ ішпейсің, темекі тартпайсың, дегенмен өзің қайыршы болсаң да, экономичный бай    болғалы тұр екенсің. Сонда сені қатын мәселесінде діңкеңді құртып тұрған фигура жағы болды ғой. Талшыбықтай майысқан қыпша бел керек де. Немене, сонда менің мынау беліме құшағың жетпей қалады деп қорқасың ба? Жоқ әлде мені аспаннан осы күйімде түсе қалды деп ойлайсың ба? Бір кездері біз де майысқан қыз болғанбыз. Нанбасаң суретімді көр. О, дәурен-ай! Қандай талшыбықтай майысқан қыз едік. Қандай жігіттер қырындамады десеңші. Енді, міне, бәрі көрген түс сияқты. Сонда сірә, газеттен бай іздейміз деп ойлап па едік, сонда сірә, газеттен  махаббат іздейміз деп ойлап па едік. Енді, міне, Қисықпын деп мыржиған біреу сөз салып тұр. Әй, сен өзің еркек болып өміріңде  біреу-міреуге ғашық болып  көрдің бе?
–  Немене?
– Әй, мәңкүс, сен өзің еркек болып өміріңде біреу-міреуге ғашық болып көрдің бе деймін.
– Жоқ.
– Саған ше?
– Жоқ, ә.
– Бәсе, саған кім ғашық болушы еді. Осы сиқыңа қарамай тағы  қатын таңдайсың. Балтай-шалтайды қой, кеттік әйда!
– Қайда?
– Ойбай-ау, енді үйімізге бармаймыз ба? Қашанға дейін қиялыңдағы қатыныңмен өмір сүрмексің? Кеттік, балаларың да күтіп қалған шығар.
– Қайдағы баланы айтып тұрсыз?
– Қайдағысы несі, менің  балам енді саған да бала болмай ма?  Үйің  дайын, қатының дайын, алтын асықтай үш балаң дайын. Саған енді не керек? Қайта мендей қатынға кездескен маңдайыңның бағы бар екен. Түктен-түгі жоқ біреуге кездессең қайтер ең? Кеттік әйда.
Қисық қандай да бір құдіретті күш итермелеп келе жатқандай әлденені  міңгірлеп, еріп келеді. Неліктен екенін өзі де түсінер емес. Әлде мұның  осы уақытқа дейін қатынсыз жүргені өзіне осылай бұйыра сөйлейтін адуынды әйел затының кездеспеуінен бе  екен? Мүмкін осылай да болар-ау. Қалай дегенмен де қырыққа келгенше қатынсыз жүрген қиялға толы жұмыр  басты жұмбақ  пендесіне  Құдайдың осы Сарқыт сияқты адуынды әйелді кездестіргеніне де шүкіршілік. Ең  ғажабы, енді ол текке қиялдамайтын  болады.

Дамир ӘБІШ.