«Абайтану» оқулығы мектепте оқытылады
Білім және ғылым Абай мұрасын зерттеу мен зерделеуді кезең-кезеңмен қарастырған дұрыс. Сонда ғана ұлы хәкімнің мұрасы халыққа жақындай түседі. Қазір абайтану саласында жазылған еңбек өте көп. Бірақ олардың барлығы – ғылыми негізде жазылған сүбелі шығармалар. Сондықтан жалпақ жұрт жаппай оқуға арналған негіздемесі керек. Оның ең дұрыс жолы – орта мектептерге абайтану оқулығын енгізу. Бұл тұрғыда Өскемендегі гуманитарлық университеттің ғалымдары мен өңірдегі білікті ұстаздар 5-ші және 8-ші сынып аралығында оқытылатын мен оның әдістемесі ретінде «Мұғалім кітабын» жазып шықты. Университеттің 3-курсында оқитын Айым Бейсенқазықызы Абай шығырамаларын оқушы кезінен жата-жастана оқып келеді. Бүгінде 100-ден аса өлеңі мен 45 қара сөзін жатқа біледі. Түрлі ғылыми-конференция мен Абай оқуларына үзбей қатысып жүр. Болашақта хәкімнің қара сөздері негізінде ғылым жолына түспек. Айым Бейсенқазықызы, 3-курс студенті:
– Қазіргі таңда Абай атамыздың қара сөздерін зерттеу оқу, тереңнен тану өте қызықты. Өлеңдерін жаттап, қара сөздер бойынша көптеген жарысқа қатысып, зерттеп жұмыстарын жазып жатырмыз. Зерттеу жұмысымен ғана айналысып қоймай Абайдың ағарту салысында айтып кеткен өсиетін нақты іске асыратын уақыт жетті. Яғни білім мен ғылым жолында мал аямастар ғана нәтижеге жетпек. Абайтанушы ғалымдар да осы бағытты ұстануы шарт.
– Абайдың насихаттап отырғаны – ғылым-білім жолы. Бірақ Абай бізге суық ақылдың ғылымын ұсынып отырған жоқ. Абай бізге пайдалы ғылым алуды ұсынып отыр. Яғни жүректегі ғылымды. Жүректен шыққан сөз жүрекке жетеді. Абайдың бұл тұрғыдағы насихат ілімі әлі толық зерттеліп болған жоқ, – дейді филология ғылымдарының кандидаты, доцент Омар Жәлел.
Өскемендегі Аманжолов атындағы университетте былтыр ашылған «Абайтану» ғылми зерттету институты бірқатар іс атқарған. «Абай мен Мұхтар Әуезов арасындағы рухани сабақтастық» тақырыбында докторлық диссертация қорғаған Айжан Қаратаева бастаған ұстаздар мектепке арналған «Абайтану» пәні мен «Мұғалім кітабы» деген әдістемелік құрал жазып шықты.
– Бұл оқу бағдарламасы мен мұғалім кітабы Шығыс Қазақстан облысындағы «Абайтану» орталықтарында тұр. Абайдың «Толық адам» ілімін оқыту» оқу құралын жаздым, – дейді филология ғылымдарының докторы, профессор Айжан Қартаева.
Аталған институтта ең сүбелі үш еңбек болды. Абайдың 1885 жылы жазған «Қарамола ережесін» зерттеп-зерделенген көлемді монография да жарық көрді. Ғылыми жұмыстың авторы «Қарамола ережесін» қазіргі заңнамалық актілермен салыстыра зерттеген.
– Осы заманға сәйкес нормаларды жеңіл түсінікті тілмен бердік. Әрқайсысына жеке тоқталып, билердің шешім шығару институтын, қара қылды қақ жарған Абай атамыздың биліктерін осы монографиямызда жазып шықтық, – дейді С. Аманжолов атындағы ШҚУ ректоры, профессор Мұхтар Төлеген.
